qaranlıq

qaranlıq
1. is. İşıq yoxluğu, baxanda heç bir şey görünməyən hal; zülmət. Kəndi bürümüş qaranlıq və duman əriyərək dağların ətəyinə, dərələrə çəkilir, hər tərəf işıqlanmağa başlayırdı. M. İ.. Nərimanın gözü qaranlıqda asılan qara və uzun vedrəyə sataşdı. M. C.. Qaranlıq düşmək (çökmək, qovuşmaq) – axşam olmaq, hava qaralmaq. Axşam qaranlıq düşmək üzrə ikən Bakıda çilçıraq yanmağa başladı. S. R.. . . Günəş çoxdan batmış, qaranlıq çökmüşdü. Ə. M.. Qaranlıq etmək (eləmək) – kölgələndirmək, görünməz hala salmaq. Get, get, qabağımızı qaranlıq eləmə. S. Rəh..
2. sif. İşıqdan məhrum, işığı olmayan; işıqsız, zülmətli. Qaranlıq otaq. Qaranlıq küçə. Qaranlıq gecə. – Qaranlıq yerdə daş atmazlar. (Ata. sözü). İçərişəhərdə qaranlıq dar bir dalanda kiçik bir otaq tutub, anamla yoxsul həyat keçirirdik. A. Ş.. Xanın doqquz ay qaranlıq tövlədə bəslənmiş harın buğasını meydana çıxardılar. M. Rz..
3. sif. məc. Bəlli olmayan, aydın olmayan, anlaşılmaz. Qaranlıq məsələ. Onun mənası qaranlıq qaldı. – O hansı qaranlıq məsələdir? M. S. O.. // məc. Şübhəli, şübhə oyandıran. Onun çox qaranlıq keçmişi vardır.
4. is. məc. Cəhalət, mədəniyyətsizlik, mədəni gerilik mənasında. . . Bizim qabağımızda dağ kimi duran istibdad, Şərq istibdadı və Şərq qaranlığı idi. C. M.. <Fərhad:> Mən deyirəm ki, camaat qaranlıqdadır, biz gərək gedib oxuyaq, gələk, əlimizə qələm alaq, onlara nicat yollarını göstərək. Ə. H.. // sif. Cahil, mədəniyyətsiz, mədəniyyətcə geri mənasında. Nərimanovun bədii əsərlərində keçmişin qaranlıq mühitindən, lənətlə və nifrətlə qarşılanan mənzərələrindən söhbət gedir. M. A..
◊ Qaranlıq quyuya daş atmaq – qəti bir şey bilməyərək, fərziyyə ilə məşğul olmaq, təxmin etmək, güman etmək.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • zülmati — ə. qaranlıq olan; qaranlıq …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • bədrüddüca — ə. qaranlıq gecədə doğan bədr (on dörd gecəlik ay) …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • düca — ə. qaranlıq, zülmət …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • zülmət — ə. qaranlıq. Zülməti zülf zülfün qaralığı, saçın qaralığı …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • göz — is. 1. İnsan və heyvanda görmə orqanı. Qara gözlər. Ala gözlər. İri göz. – Xumar xumar baxmaq göz qaydasıdır; Lalə tək qızarmaq üz qaydasıdır. M. P. V.. Arvad . . yaşarmış gözlərini silib ərinin qabağında döyükə döyükə qaldı. S. Rəh.. Göz ağı… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • toran — (Ağcabədi, Ağdam, Ağdərə, Gədəbəy, Şəmkir, Tərtər, Tovuz) axşam qaranlıq düşən vaxt ◊ Toran vurmax (Ağdərə) – qaranlıq düşmək. – Yolda məni toran vurdu. Toran qarışmax (Ağdam, Ağcabədi) – qaranlıq düşmək. – Birəzdən toran qarışajax, vaxtkən dur,… …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • düşmək — f. 1. Öz ağırlığının təsiri ilə yerə enmək, yuxarıdan aşağıya enmək, tökülmək. Göydən üç alma düşdü. . . (nağılların sonu). Paraşütlə düşmə. Qayadan dərəyə iri daşlar düşürdü. – Bu zaman bir bomba düşür uzağa; Dalğa vurub onu sərir torpağa. M. R …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • Переименование тюркских топонимов в Армении — Карта Эриванской губернии 1903 года с указанными на ней тюркскими топонимами Переименование тюркских топонимов в Армении процесс переименования тюркских топонимов правительствами Армянской ССР и Армении в XX XXI веках. Этот процесс, начавшийся в… …   Википедия

  • Тюркские топонимы в Армении — Карта Эриванской губернии 1903 года с указанными на ней тюркскими топонимами Переименование тюркских топонимов в Армении это процесс переименования тюркских топонимов правительствами Ар …   Википедия

  • pərdə — f. 1) qapı pəncərəyə asılan örtük; 2) bir yeri iki hissəyə ayıran iri parça; 3) bəzi simli musiqi alətlərində bölmə; 4) səhnə əsərinin ən böyük hissəsi. Pərdei ismət ismət, həya pərdəsi; pərdei zilal «qaranlıq pərdəsi» m. bax: pərdeizülmət;… …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”